Bodrum

HALICARNASSOS (HALICARNASSUS/BODRUM) : Bodrumlu olan tarihin babası Herodot doğduğu toprakların kuruluş tarihini MÖ 1. yüzyıl olarak tahmin etmeder. Günümüzde Peynir Çiçeği Mağarası'nda bulunan izler ise yarımada tarihini 5000 yıl kadar geriye götürür. Yerleşik halk olan Lelegler ile Karların birarada yaşadığına dair izlere rastlanır. Ancak Perslerin Anadoluyu işgalinin ardından Karya bölgesi de Pers yönetiminde bir Karya şehri olur. Birçok tarihi belgede denizci halklardan biri olarak anılan Karyalıların ünlü yöneticilerinden I. Artemisia, MÖ 480'de Yunanlılara karşı Perslerle birlikte savaşarak dünyanın ilk kadın amirali ünvanını alır. Tarihçi Herodot memleketlisi bu kadın kahramanın öyküsünden uzun uzun söz etmektedir. Denizde varlığını bir çok kez kanıtlamış bu halk MÖ 367 yılında Satrap Mausolos'un Karya merkezini Milas'tan Bodrum'a taşıması ile ayrı bir önem kazanır. Mausolos, kız kardeşi ve karısı II. Artemisia ile Halikarnassos'a en parlak dönemini yaşatırlar. O zamanlarda yapılan Mausoleum bugün dünyanın 7 harikasından biri kabul edilmektedir. Mausolos yönetiminden günümüze kalan sadece bu anıt mezar değildir. Şehir yönetim merkezi olmanın özeniyle imar edilmiştir. Günümüzde dahi hizmet veren tiyatro bunun örneklerindendir. Mausolos'un ölümü ile yeni bir kadın yönetici ile yeni bir zafere imza atar Karyalılar. MÖ 353 yılında Rodos adası ele geçirilir.
Karya'da da tıpkı Mısır'da olduğu gibi kardeşler birbirleriyle evlenmiştir. Mausolos ve II. Artemisia'da olduğu gibi, kraliçe Ada'da kardeşi Idrius ile evlidir. Idrius'un ölümü üzerine tahta kraliçe Ada geçer ama iç çekişmeler nedeniyle Labranda'ya sürülür. İskender'in kuvvetleri gelinceye kadar orada kalır ve ancak, ünlü komutanın himayesinde Halicarnassus'a geri döner. İskender ordularına büyük direnç gösteren yarımada, işgalin ardından eski gücünü bir daha yakalayamaz ve kuçulerek, sık sık yönetim değiştirmeye başlar. Bir dönem Afrodisias'a bağlı bir piskoposluk merkezi olarak kayıtlara geçer. Roma ve Bizans yönetimlerinin ardından 11. yüzyılda Osmanlıların eline geçer.
Rodos Adası'nı Kudüs yolundaki büyük projenin duraklarından birine dönüştüren haçlılar, 15. yüzyılın başlarında Osmanlı İmparatorluğu'ndan Bodrum limanında bir kale yapma izni alırlar. St. Jean Şövalyeleri yaklaşık yüz yıl süren bir çabadan sonra bugün Bodrum Kalesi olarak bilinen St. Peter(Petrum) kalesini inşa ederler. Kalenin yapımında, depremlerle ve doğa şartları nedeniyle yıpranarak bir kısmı yıkılmış olan Mosoleum'un dökülmüş taşlarının kullanılmış ve bazı mermerleri de kireç elde etmek için eritilmiştir. Osmanlı'nın son dönemlerinde hapishane olarak kullanılan bu kale, I. Dünya Savaşı'nda, Fransızlar tarafından bombalanır. 1970'lerden itibaren Halikarnas Balıkçısı mahlaslı edebiyat ve düşünce adamının tanıtımlarıyla yeniden ünlenen Bodrum, günümüzde Türkiye'nin en önemli tatil beldelerindendir.
Bugünkü Bodrum'da hayat, gündoğumundan bir saat önce başlar. Ezan sesi kimini uyandırır, günün işlerine koyulma vakti geldiğini hatırlatır, kimini ise şehrin capcanlı gece yaşamından koparıp uykuya salar. Belki de bu tezattır Bodrum'un bir tatil beldesi olarak eşsizliğini ve farklılığını ortaya çıkaran. Bir yanda su sporları, mükemmel alışveriş olanağı, deniz ürünleriyle bezeli unutulmaz akşam sofraları ile tatil olanakları, diğer yanda eşsiz bir kültürel ve tarihi mirasın sundukları ile Bodrum'da her şey farklıdır; geceyle gündüzün birbirine karıştığı bir beldedir.
Bodrum pek çok kalpte özel bir yer tutar. Türk sanaçı ve entellektüelleri için popüler bir yuvadır. Bodrum'da yaşadığı bilinen ilk yazar, "Halikarnas Balıkçısı" namıyla Cevat Şakir Kabaağaçlı'dır. Türkiye Cumhuriyeti'nin 1923 yılında kurulmasından sonra, Cevat Şakir Kabaağaçlı, günün politikasına ters düşen görüşleri yüzünden Bodrum'a sürülmüştü. Buradaki yaşam hakkında yazdığı roman ve öyküler, kendisi gibi romantikleri buraya çekti ve bugünkü Bodrum'un keyfini çıkardığı o bohem atmosferin doğmasına büyük rol oynadı. Adının Türkiye'nin dışında pek bilinmemesine karşın, Cevat Şakir Kabaağaçlı en az Kral Mozolus kadar Bodrum'un ünlü bir sakinidir.